'אין גבול לפניך'
יאיר גרבוז
יום חמישי במדרשה. שיעור ציור בסיס שנה א'. אני יושב, אחד מחמישים מאמינים צעירים שמחכים לדבריו
של הרבי – יאיר גרבוז מלמד אותנו את שפת האמנות..
הוא נכנס, כולנו שולפים ציורים, תרגילים של שבוע שעבר והוא עובר בינינו, מעיר הערה לזה, מתבדח עם
השנייה, צוחק על חשבונו של השלישי. אינו נח מלדבר, מלהסביר, מלהצחיק. פוליטיקה, ספורט, חברה
וכלכלה. כמובן אמנות, תרבות וציור. כל המושגים מתערבבים במשך שעה ועשר דקות.
לקח לנו כמה שנים להבין את החשיבות של הדרשה השבועית הזו. את המשמעות האדירה של המלים
שנזרקו זו אחר זו לחלל הכיתה:
יאיר גרבוז שם לנו ולדורות של אמנים שפה בפה. שפה במכחול ובבד. שפה כמסלול.
קיימות דרכים רבות לקרוא את האמנות של יאיר גרבוז. אפשר פעם אחר פעם ללכת שבי אחר השטף, אחר
הצורה, הקצב וההוויה של ווירטואוז הניסוח. דומה שכמו שהוא מדבר - כך הוא מצייר, וכמו שהוא מצייר כך
הוא מדבר.
שם התערוכה - 'אין גבול לפניך' - מתייחס בעיני בדיוק לנקודה הזו:
גרבוז אינו נזקק להסבר לעצמו מדוע הוא מצייר. אותה קומפוזיציה מוזרה, אותה תשוקה פנימית לשפה שיש
בעבודות שלו אינה זקוקה לביאור ותיאור, היא פשוט שם. הוא נע ונד לפי ציווי שיכול להיראות כדתי כמעט,
רחמנא ליצלן, יוצר לעצמו מרחב פעולה ללא דעת וביקורת.
'אין גבול לפניך' הוא הוא הציווי הזה. גרבוז מצווה על עצמו עבודה, עוד מילה ועוד ג'סטה, עוד משפט ועוד
משיכת מכחול. הוא סולל לעצמו את מסלול השפה כפי ששם בפינו, תלמידיו, את המונחים והמושגים של
הציור אז בכיתה, מאפשר לעצמו להיות ללא גבולות.
'אין גבול לפניך' הוא השיחה שראוי כל אמן לקיים עם עצמו:
אין לך גבולות, אסור שיהיו לך גבולות, אז אל תמהר לשים אותם, לך לאיבוד ואל תמהר למצוא, אל תמהר
להימצא. הרגש חופשי להיות, לחיות, ליצור ללא גבול.
גרבוז יוצר לעצמו את המרחב והאפשרות לשחק, לבחוש לרקוד ובעיקר להיות חופשי לאהוב ללא דעת
וחשבון את העברית והישראלית.
אין גבול לפניו.
יאיר גרבוז, 'אין גבול לפניך', הגלריה לשלום, גבעת חביבה.
אוצר- עתר גבע
התערוכה 'אין גבול לפניך' בגלריה לשלום מהווה מחוות המשך לתערוכה 'אין גבול לפניך' שהוצגה במאי
השנה בגלריה זוזו (אוצר: יוסי וסיד) ובהשראתה.
'لا توجد حدود أمامك'
يائير غربوز
يوم الخميس في المدرسة. حصة رسم أساسية السنة الأولى. كنت أجلس مع خمسين من المؤمنين الشبان، ننتظر أقوال
الرابي يائير غربوز وهو يعلمنا لغة الفن...
كان يدخل، وكلنا نخرج رسوماتنا، وهي وظيفة تمرين من الأسبوع السابق، وكان يتنقل بيننا، يلقي بملاحظة لهذا، يمزح من
الثانية، ويضحك على حساب ثالث. لا يتوقف عن الكلام، والشرح، والضحك. السياسة، والرياضة، والمجتمع والاقتصاد.
وبالطبع عن الفن والثقافة والرسم. تختلط المفاهيم على مدار ساعة وعشر دقائق.
استغرقنا الأمر بضع سنوات لإدراك أهمية الموعظة الأسبوعية تلك. الأهمية الكبيرة للكلمات التي ألقيت الواحدة بعد الأخرى
في فضاء الصف:
يائير غربوز وضع لنا ولأجيال من الفنّانين اللغة في فمنا. لغة في الفرشاة وفي القماش. اللغة كمسار.
هنالك عدة طرق لقراءة فن يائير غربوز. وقد يأسرك، المرة تلو المرة، سيل الكلام، والشكل، والإيقاع والتكوين الساحر
للنص. ويدوا أنه كما يتحدث فهو يرسم، وكما يرسم فهو يتحدث.
اسم المعرض "لا توجد حدود أمامك"، يتطرق بنظري إلى هذه النقطة بالذات:
لا يحتاج غربوز أن يفسر لنفسه لماذا يرسم. فذلك التكوين الغريب، وتلك النشوة الداخلية للغة القائمة في أعماله لا تحتاج إلى
التوضيح والتوصيف، فهي ببساطة هناك. وهو يتحرك ويتنقل وفق فريضة قد تبدو دينية بعض الشيء، لا سمح الله، ليشكل
لنفسه حيّز عمل دون تفكير أو نقد.
"لا توجد حدود أمامك" هو تلك الفريضة. فغربوز يفرض على نفسه العمل، كلمة أخرى، ولفتة أخرى، وجملة أخرى،
وضربة أخرى للفرشاة. وهو يعبد لنفسه مسار اللغة كما يضعها أمامنا، نحن تلاميذه في الصف، ومفاهيم ومصطلحات
الرسم، ويسمح لنفسه أن يكون بلا حدود.
"لا توجد حدود أمامك" هو المحادثة الجديرة بكل فنّان أن يجريها مع ذاته:
لا توجد حدود لديك، يُحظر أن تكون أية حدود لك، لذلك لا تسرع بوضعها أمامك، اذهب للتيه ولا تسرع بالعثور على
شيء، لا تسرع أن تكون. اشعر بحرية أن تكون، أن تعيش، أن تبدع بلا حدود.
يصنع غربوز لنفسه الحيّز وإمكانيات اللعب، والتحريك والرقص، وأن يكون بالأساس حرًا أن يحب بدون تفكير وحساب
العبرية الإسرائيلية.
فلا حدود أمامه.
يائير غربوز، "لا توجد حدود أمامك"، جاليري السلام، جبعات حبيبة.
القيّم: عتار جبع
