ים יבשה - ארכאולוגיה של העתיד
'ים – יבשה'
ארכאולוגיה של העתיד
תערוכה משולשת
'ים – יבשה'
ארכאולוגיה של העתיד
זוהי תערוכה משולשת הנעה על הטווח שבין הפן הפסיכולוגי – חברתי, לבין הפן הפוליטי והאישי.
הצלע הראשונה היא האמן והצלם שמחה שירמן. עבודותיו, צילומים אייקונים בשחור לבן, לקוחות מ- 35 השנה האחרונות ועוסקות ביחסי אדם וטבע, ניכור וחום אנושי ומרחבים פוליטיים סמויים - גלויים. התצלומים מודפסים באופן ידני (מסורתי) ונעים על טווח האפורים, באופן השולח להתבונן במציאות כמורכבת ללא אותו קונטרסט ניגודי -דיכוטומי המתחלק לשחור או לבן. ניגודיות המאפיינת את האור הבוהק של הארץ ועם משמעויות המשסעות שבה, גם את חברתנו כיום.
סדרת 'קו אופק', מגלה מפגש מופשט כמעט, של ים ושמיים. מרחב מרוקן מנוכחות אנושית, טבע בלתי מושג, מדיטטיבי ביופיו אך כזה היוצר גם תחושת סמיכות ומועקה. האם הוא אופק של תקווה או הבטחה שלא קוימה? עבודות אחרות כמו 'נמל תל אביב' לוכדות את הטבע עם עקבות השתלטותו של האדם כמו הים בו שטות שאריות עץ של משהו שהיה שם והתפרק. באחרות, נמצא מפגשים בין אדם וטבע על קו התפר בין יבשה וים. אלו מפגשים, רגעיים ועל זמניים כאחד. יש בהם סממני תרבות ותקופה אך הם נותרים על טווח ההגדרה שבין הספציפי לאפשרי. שירמן לא נשאר בחוץ, אלא מציב אף את עצמו ב'דיוקן עצמי ואוהל', ליד אוהל במילואים בשומרון, כמו סוג של תייר, באופן המתכתב עם הצילום של המאה ה-19 ומלחמת האזרחים.
מצטרף ונוסף, גוף העבודות של נועה שיזף, הצלע השנייה במשולש. חלקו הראשון הוא סדרת עבודות צילום העוסקת בתיעוד של 'כביש ללא שם' המוליך בחלקו הצפוני מכפר קרע אל קיבוץ רגבים בין ינואר 2016 לסתיו 2017. בשולי הכביש משתרעים נופים, שיופיים מופר על ידי מציאות מקומית, בה בסיס צבאי הממוקם בפאתי הכפר הערבי, מכריז ריבונות ומחדד את גבולותיו של הכפר. הכביש מעודד את הנוסע הצופה שלא לעצור, אלא להמשיך בדרכו מקצה אל קצה. העדויות הפזורות, ,לאורכה של דרך המחברת בין יישובי האזור עוד מן התקופה הרומית, מתעדות את השכבה העליונה ושכבות ארכיאולוגיות מתקופות קודמות. שלטי פרסומת לוכדים את עינו של הנוסע החולף במהירות וקוביות בטון מסמנות שטח אש צבאי אסור למעבר. אלו, מציעים עדות למרקם חיים ויחסים בין הארץ לאזרחיה היהודים והערבים.
חלקו השני הוא פרויקט החוקר את הים וקו החוף בין עכו לקיסריה כרנטגן ארכיאולוגי עתידי; זה, מתכתב עם הדרך בה התרבות הישראלית משמרת ומנסחת את זיכרון העבר שלה, ברמת הייצוגים החומריים, כגון: ארכיטקטורה ציבורית ואתרי מורשת או חומרים בשימוש יום יומי נרחב. ככזה הוא יוצר תקריב לשאלות: 1. מה לבסוף תהיינה העדויות החומריות שתייצגנה את התרבות הימית / חופית הישראלית של ההווה כשזו תהפוך לארכיאולוגיה של העתיד? 2. איך נבנים ייצוגי תרבות? 3. האם יש קשר בין מה שאנחנו חושבים על עצמנו בהווה לבין מה שייצג את התרבות שלנו בעתיד?
ראניה עקל, הצלע השלישית, עוסקת בביתה הנבנה בימים אלו ומיועד להריסה, בתכנון העתידי לגבולותיו של כפרה, כפר קרע, ובמבט אזורי רחב, כשהיא משתמשת במפות מתאר עתידיות כחומר מצע לעבודותיה.
על האדמה נמצאת ראניה עם שתי רגליים בקרקע: אישה, משפחתה וביתה. היא מעוניינת לקיים חיים רגילים וחוקיים במדינתה, אך מצויה ב"בירור" תמידי כמצב של קבע. סיפורו של כפרה הוא גם סיפורה של חברה, מדינה ושל המזרח התיכון. מצבה אינו מאפשר לה שלא לבחון תכניות עתידיות, חוקים ותהליכי שינוי חוקים, בתחום בניית בתים בחברה הערבית.
בים, היא יוצרת פרק נוסף בפרויקט בן שנים: "חוזר לשולח". בפרק זה היא מפליגה אל עומק הים ומשחררת בקבוקים שמכילים מכתבים מצונזרים, מכתבים בני 10 שנים, אל אהובה לשעבר. כאן, היא מבקשת מהים החופשי והגדול לשאת אותם עד לחופים חדשים, אז אולי ימצאו על ידי תושבי אותם החופים. בתוך הבקבוקים טמונה בקשה כי ישלחו אליה חזרה מסר המספר היכן נמצאו, על גבי גלויה הנושאת בול מארצם, המסמל תקווה.
אז איפה אנחנו מתחילים והיכן אנו נגמרים?
כתרבות וכחברה?
בזמן ובמרחב?
האדמה הגלויה מחביאה תחתיה אין סוף שכבות וסימני דרך. אופן חלוקתה וגבולותיה שנקבעים על פני השכבה העליונה הפוגשת את האוויר, מעלים שאלות בנוגע ליחס בין תרבות האדם לאדמה ובין אדם לאדם.
הים האינסופי, שקרקעיתו לא נראית, הוא אחר. גם גבולותיו לא נראים וקו האופק שמפריד בין שמיים ומים משתנה באופן שלא תלוי בנו.
תרבות הים שנוצרת בארץ חוף כמו שלנו היא בעיקרה תרבות חופים, רחצה ודייג.
מרביתנו נשארים קרובים לחוף. מה יש בו בים שמונע מרובנו להיכנס לעומקו?
מרביתנו נשארים קרובים לחוף. מה יש בו בים שמונע מרובנו להיכנס לעומקו?
הים, מסה לא נודעת, לעיתים מתעתעת ולפעמים מסוכנת.
התהום הגדולה ביותר על פני כדור הארץ שקרקעיתה סמויה מן העין.
האם נכון לראות בים את החלק הלא מודע הקולקטיבי שלנו ואת החלק האדמה בתור החלק המודע? על האדמה, אותו מצע גלוי אנחנו נאבקים על כל שעל. האם במעמקי המים יש לכל זה משמעות? ומה יכולים לספר לנו המים על מה שמצוי מאחורי כל אותן פעולות מודעות שלנו כחברה?
האם נכון לראות בים את החלק הלא מודע הקולקטיבי שלנו ואת החלק האדמה בתור החלק המודע? על האדמה, אותו מצע גלוי אנחנו נאבקים על כל שעל. האם במעמקי המים יש לכל זה משמעות? ומה יכולים לספר לנו המים על מה שמצוי מאחורי כל אותן פעולות מודעות שלנו כחברה?
האדמה אוספת אליה את סממני התקופות, התפיסות, התרבויות והתודעות, בנמליה, בחופיה,
בין עכו, לקיסריה, לתל אביב וליפו, לעזה וביניהם.
הרי שגם אנחנו נהפוך לבסוף לממצאים ארכיאולוגים.
מרתק להרהר כיצד ניתפס במבט מן העתיד.
תרבות אנושית מפותחת? פרימיטיבית? כוחנית? חכמה?
ולבסוף מדוע אנחנו רבים על האדמה? היא לא נועדה לכך. היא אמורה לרפא. גם הים, בעצם.
ענת לידרור, אוצרת
__________________________________________________
כתבו עלינו:
כתבו עלינו:
מפה פוליטית: תערוכה של ראניה עקל
ענת ברזילי' כלכליסט, 08:4131.12.17
ים יבשה
יואל אמת, דה מרקר 23/12/17
כל זיכרון, כל הפרדס 1/12/17
ענת ברזילי' כלכליסט, 08:4131.12.17
ים יבשה
יואל אמת, דה מרקר 23/12/17
כל זיכרון, כל הפרדס 1/12/17
___________________________________________________________________
حفريات المستقبل
هذا معرض ثلاثيّ يتراوح على النطاق بين الجانب النفسيّ – الاجتماعيّ، وبين الجانب السياسيّ الشخصيّ.
الضلع الأول هو الفنّان والمصوّر سمحا شيرمان. أعماله، صوّر أيقونيّة بالأسود والأبيض، مأخوذة من 35 السنة الأخيرة، وتتناول علاقة الإنسان مع الطبيعة، والاغتراب والدفء الإنساني وحيّزات سياسية خفيّة ومكشوفة. الصوّر مطبوعة يدويًا (بطريقة تقليديّة) وتتحرك على نطاق الرماديّة، بشكل يأخذنا للتمعن بواقع مركّب بدون ذلك التباين التضاديّ الثنائيّ المنقسم إلى أسود أو أبيض. التضاد الذي يميّز ضوء الأرض الساطع والمفاهيم التي تشرذم مجتمعنا اليوم أيضًا.
سلسة "خط الأفق" تكشف لقاء شبه تجريدي للبحر والسماء. فضاء فارغ من الحضور الإنسانيّ، طبيعة غير مستنفذة، تأملية بجمالها، لكنها تخلق شعورًا من اللزوجة والضيق. فهل هو أفق الأمل أم وعد لم يتحقق؟ أعمال أخرى "ميناء تل أبيب" تمسك بالطبيعة مع آثار هيمنة الإنسان، على غرار البحر الذي تسبح فيه بقايا أشجار أو شيئًا ما كان وتفكك. في أعمال أخرى، ثمّة لقاء بين الإنسان والطبيعة على خط التماس بين البر والبحر. لقاء عرضي وفوق الزمن على حد سواء. لقاء يحمل مؤشرات الثقافة والعصر لكنها محصورة في التعريف بين العينيّ والمُمكن. شيرمان لا يبقى خارجًا، بل يموضع نفسه في "صورة شخصية وخيمة"، بجانب خيمة لجنود الاحتياط في منطقة "الشومرون"، كسائح نوعًا ما، وعلى نحو يتكاتب مع صور من القرن التاسع عشر والحرب الأهلية.
تنضم إليها جسد أعمال نوعه شيزاف، الضلع الثاني في المثلث. الجزء الأول للعمل: هو سلسلة أعمال تصوير هي توثيق لـ"شارع بلا اسم" يربط في جزئه الشماليّ بينن كفرقرع وكيبوتس رچڤيم، من كانون الأول 2016 وحتى صيف 2017.
يتقصى البحر وخط الساحل بين عكا وقيسريا كأشعة سينية لحفريات مستقبلية. على طرفي الشارع تمتد مناظر طبيعيّة، ويتم خدش جمالها بواسطة الواقع المحليّ، معسكر للجيش على مشارف قرية كفر قرع العربية، والذي يعلن سيادته ويرسم حدود القرية. يشجع الشارع المسافر فيه على مواصلة السفر وعدم التوقف، مواصلة طريقه من الطرف إلى الطرف. هذه الشهادة المادية على امتداد الطريق الموصلة بين بلدات المنطقة منذ العصر الروماني، توثق الطبقة العليا، وتحتها طبقات حفريات منذ تلك الفترة. لافتات الإعلانات تصطاد نظرات المسافر المسرع، ومكعبات الإسمنت تؤشر المنطقة العسكريّة المحظور الاقتراب منها. إنها شهادة على نسيج الحياة والعلاقة بين البلاد ومواطنيها اليهود والعرب.
يتقصى البحر وخط الساحل بين عكا وقيسريا كأشعة سينية لحفريات مستقبلية. على طرفي الشارع تمتد مناظر طبيعيّة، ويتم خدش جمالها بواسطة الواقع المحليّ، معسكر للجيش على مشارف قرية كفر قرع العربية، والذي يعلن سيادته ويرسم حدود القرية. يشجع الشارع المسافر فيه على مواصلة السفر وعدم التوقف، مواصلة طريقه من الطرف إلى الطرف. هذه الشهادة المادية على امتداد الطريق الموصلة بين بلدات المنطقة منذ العصر الروماني، توثق الطبقة العليا، وتحتها طبقات حفريات منذ تلك الفترة. لافتات الإعلانات تصطاد نظرات المسافر المسرع، ومكعبات الإسمنت تؤشر المنطقة العسكريّة المحظور الاقتراب منها. إنها شهادة على نسيج الحياة والعلاقة بين البلاد ومواطنيها اليهود والعرب.
الجزء الثاني من العمل هو مشروع يتقصى البحر وخط الساحل بين عكا وقيسارية كأشعة حفريات سينية مستقبلية؛ وهو ما يتكاتب مع الطريقة التي تعمل فيها الثقافة الإسرائيليّة على تكريس وصياغة ذاكرة الماضي، على مستوى التمثيلات المادية، مثل: العمارة العامة ومواقع التراث أو المواد المستخدمة يوميّا على نطاق واسع. وبصفته هذه فهو يسلط الضوء على الأسئلة: 1. ما الذي ستؤول إليه في نهاية المطاف الأدلة المادية التي ستمثل الثقافة البحرية / والشواطئ الإسرائيليّة في الحاضر عندما ستتحول إلى حفريات في المستقبل؟ 2. كيف تتشكل تمثيلات الثقافة؟ 3. هل ثمّة علاقة بين ما نفكر به عن أنفسنا في الحاضر وبين ما سيمثل ثقافتنا في المستقبل؟
رانية عقل، الضلع الثالث، تتعامل مع بيتها الذي يجري بناؤه في هذه الأيام لكنه مهدد بالهدم، ومع التخطيط المستقبلي لحدود قرية كفر قرع من خلال منظور مناطقي شامل ومن خلال استخدامها لخرائط هيكلية مستقبلية كخامة لمسطح أعمالها. رانية تقف على الأرض وقدماها راسختان: امرأة، أسرتها وبيتها. وهي تريد ممارسة حياة اعتيادية وقانونية في دولتها، لكنها في حالة "فحص" دائم كحالة ثابتة؛ وقصة قريتها هي أيضًا قصة المجتمع، والدولة والشرق الأوسط. وضعها لا يسمح لها اختبار مشاريع مستقبلية، وقوانين وعمليات تعديل القوانين في مجال بناء البيوت في المجتمع العربيّ.
في البحر تُشكّل فصلًا آخر من مشروع متعدد السنوات: "العودة إلى المُرسِل". في هذا الفصل تُبحر رانية إلى أعماق البحر وتطلق زجاجات تحتوي على رسائل عمرها 10 سنوات إلى حبيبها السابق، والتي رفضتها الرقابة. هنا، تطلب رانية من البحر الحر الكبير حمل رسائلها إلى شواطئ جديدة، عسى أن يعثر عليها سكان الشواطئ. وفي داخل تلك الزجاجات تطلب منهم إرسال بطاقة لها تحكي أين عثروا على تلك الزجاجات ووضع طابع بريديّ عليها من بلدهم، هو رمز للأمل.
إذًا اين نبدأ وأين ننتهي نحن؟
كثقافة وكمجتمع؟
في الزمن وفي الحيّز؟
الأرض العارية تخفي تحتها لا نهاية من الطبقات والمعالم. نمط تقسيمها وترسيم الحدود على وجه الطبقة العليا التي تلامس الهواء، يثير تساؤلات حول العلاقة بين ثقافة الإنسان والأرض، وبين الإنسان والإنسان.
البحر اللانهائي، الذي لا نرى قاعه، مختلف هو. حدوده أيضًا غير مرئية، وخط الأفق الذي يفصل بين السماء والماء يتغيّر بطريقة لا تتعلق بنا.
ثقافة البحر التي تنتجها بلاد الشاطئ هي في أساسها ثقافة شواطئ السباحة والصيد.
معظمنا نظل على مقربة من الشاطئ، فماذا يوجد في البحر؟ ما الذي يمنعنا من دخول أعماقه؟
البحر كتلة غير معروف يعمي البصر أحيانًا، وخطير أحيانًا.
الهاوبة الأكبر على وجه الكرة الأرضية وقاعها مخفي عن الأنظار.
فهل يمكننا اعتبار البحر ذلك الجزء من لا وعينا الجماعي، والجزء الواعي هو الأرض؟ ونحن نتصارع فوق ذلك السطح المكشوف على كل متر. فهل ثمّة معنى لذلك في أعماق البحر؟ وماذا يمكن أن تخبرنا المياه عن ما هو وراء كل أفعالنا الواعية كمجتمع؟
تحتضن الأرض مؤشرات العصور والتصوّرات والثقافات والوعيّ في موانيها وشواطئها، بين عكا وقيسارية، تل أبيب ويافا وغزة وما بينها.
فنحن أيضًا سنتحول في النهاية إلى مخلفات أثرية.
من المثير التفكير كيف سيتم تصوّرنا من منظور المستقبل.
ثقافة إنسانية متطورة؟ بدائية؟ عدوانية؟ ذكية؟
وفي النهاية، لماذا نتقاتل على الأرض؟ فهل لهذا خُصصت. من المفترض أنها تشفي، والبحر كذلك.
عنات ليدرور
أمينة المعرض
_____________________________________________________________________
SEA- LAND
ARCHAEOLOGY OF THE FUTURE
This tripartite exhibition ranges from the psychological-social to the political and the personal.
The first artist featured is photographer SIMCHA SHIRMAN. His works, iconic black and white photographs from the past 35 years, deal with the relations of humans and nature, alienation and human warmth, and hidden and revealed political spaces.
The photographs are printed manually (in the traditional manner) in a range of grays, in a way that makes the viewer look at complex reality without the contrasting dichotomy that divides it into black or white. Such contrast is characteristic of the bright light of this country and its disruptive meanings reflect our society today.
The Horizon series reveals an almost abstract encounter of sea and sky. A space drained of human presence, an unattainable nature, meditative in its beauty but which also creates a sense of density and distress. Is it a horizon of hope or a promise that has not been fulfilled? Other works, such as Tel Aviv Port, capture nature with the traces of man's domination, like the sea in which the wooden remnants of something are scattered. In other works, we find encounters between humans and nature on the seam line between land and sea. These are both momentary and timeless encounters. They contain signs of culture and time, but they remain within the scope of the definition of the specific and the possible. Shirman does not stay outside. In Self Portrait with a Tent, he places himself as a reserve soldier next to a military tent in Samaria, like some kind of a tourist, in a reference to 19th century-Civil War era photography.
The second part of the exhibition is a body of works by NOA SHEIZAF. It consists of two parts. The first is a series of photographic works documenting the No-name Road, whose northern section leads from Kafr Qara to Kibbutz Regavim, from January 2016 through the summer of 2017. The beautiful landscapes on the edge of the road are violated by local reality, with a military base located on the outskirts of the Arab town, proclaiming sovereignty and sharpening the borders of the town. The road encourages the travelers not to stop but to continue on their way from one end to the other. The scattered testimonies, along a road that connects the area's settlements dating back to the Roman period, document the upper layer and the archaeological strata beneath it. Billboards capture the eye of the passing traveler and concrete blocks mark a forbidden military firing zone. These offer evidence of the fabric of life and relations between the land and its Jewish and Arab citizens.
Noa Sheizaf also shows a project that explores the sea and the coastline between Acre and Caesarea as a future archaeological X-ray. This corresponds to the way in which Israeli culture preserves and refines its past memory, at the level of material representations, such as public architecture and heritage sites or everyday materials. As such, it creates a close-up of the questions: 1. What will ultimately be the material evidence to represent the Israeli marine/coastal culture of the present when it becomes the archaeology of the future? 2. How are cultural representations constructed? 3. Is there a connection between what we think about ourselves in the present and what will represent our culture in the future?
RANIA AKEL, the third participant, shows work concerned with her house that is being built these days and is slated for demolition, and with the future planning of the boundaries of her town, Kafr Qara. She casts a wide gaze on the landscape of the region, using future outline maps as a platform for her work.
Rania is a woman who has both feet firmly on the ground. She wants to maintain a normal and legal existence in her homeland, but is constantly in a state of "pending clarification". The story of her town is also the story of a society, a country and the present Middle East. Her particular situation forces her to examine future plans, laws and building regulations concerning the Arab sector in Israel.
At sea, she creates another chapter in the years-long project: "Return to Sender". This time she sails far out to sea and releases bottles containing 10-year-old censored letters to her former lover. Here, she asks the immense free sea to carry them to new shores, so that the inhabitants of those faraway lands might find them. In each bottle, she includes a request that they send her back a message telling her where they found it, on a postcard carrying a local stamp that symbolizes hope.
So where do we start and where do we end?
As a culture and as a society?
In time and space?
Visible land hides beneath it endless layers and road signs.
The manner of its division and its boundaries, determined on the surface that is exposed to the air, raise questions about the relationship between human culture and the land, and between fellow human beings.
The endless sea, whose bottom is obscure, is different. We cannot discern its borders, and the horizon separating sky and water changes in ways that do not depend on us.
The maritime culture that a coastal country like ours creates is mainly a culture of beaches, bathing and fishing.
Most of us stay close to the shore. What is it that prevents most of us from going deeper into the sea?
The sea is an unknown mass, at times misleading and at times dangerous.
It is the largest abyss on Earth whose bottom is invisible.
It is the largest abyss on Earth whose bottom is invisible.
Can we view the sea as our collective unconscious, and the earth, the land, as our conscious part?
We fight over every inch of land. Does it mean anything in the depths of the water? And what can the water tell us about what lies behind all of our conscious actions as a society?
The land collects the symbols of different eras, ideas, cultures and kinds of awareness, in its ports and on its seashores between Acre, Caesarea, Tel-Aviv, Jaffa, and Gaza.
Then we, too, will eventually become archaeological finds.
It is fascinating to contemplate how we will be perceived in the future.
As a developed human culture? A primitive one? Aggressive? Wise?
In the end, why do we fight over the land? That is not what it was meant for.
It is supposed to heal. As is the sea.
Anat Lidror
Curator
______________________________________________
מקום: הגלריה לשלום, מרכז האמנות המשותף גבעת חביבה
שעות פתיחה: א'-ה' 9:00-16:00 ו'-ש' בתיאום מראש עם המשרד
לתערוכות קודמות: לחצו כאן
עדיין אין תגובות לדף זה.
מוזמנים להגיב!